สาเหตุของผู้เสียชีวิตในประเทศไทยสามอันดับแรก ได้แก่ โรคมะเร็ง โรคหัวใจ และอุบัติเหตุ แต่อุบัติเหตุเกิดขึ้นกับคนวัยหนุ่มสาว โดยเฉพาะกับเพศชาย และ 1 ใน 3 กลายเป็นผู้พิการ ซึ่งเกือบครึ่งของผู้พิการเป็นหัวหน้าครอบครัว ทำให้ปัญหาจากอุบัติเหตุจึงหนักไม่แพ้โรคเรื้อรังที่เกิดขึ้นกับผู้สูงอายุ
• • • กลับสู่หน้าหลัก • • •
สำนักงานกองทุนสนับสนุนสุขภาพ (สสส.) นำโดย ดร.สุปรีดา อดุลยานนท์ ผู้จัดการกองทุน สสส. ร่วมกับ นายพีระศักดิ์ พอจิต รองประธานสภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.) คนที่ 2 ลงพื้นที่จังหวัดอุตรดิตถ์ เพื่อดูการจัดการแก้ไขและป้องกันปัญหาที่เกิดจากอุบัติเหตุ โดยนายพีระศักดิ์ ได้กล่าวว่า มีหน่วยงานราชการที่ทำงานในเรื่องอุบัติเหตุมากมาย แต่ขาดความเชื่อมโยงหรือการบูรณาการร่วมกัน โดยแต่ละฝ่ายต่างทำงานตามวัตถุประสงค์ของตนเอง
บทบาทของ สสส. ที่เข้ามาช่วยเชื่อมประสานเกิดเป็นโครงการต่าง ๆ มากมาย โดยในจังหวัดอุตรดิตถ์ได้สร้างความรู้ในหลาย ๆ ที่ เช่น การเป็นต้นแบบของการดูแลเด็กเล็กที่มีอัตราสวมหมวกนิรภัยสูงกว่าจังหวัดอื่น ผ่านการจัดตั้งศูนย์เด็กเล็กอรุณรุ่งที่ปลูกฝังให้เด็กเล็กสวมหมวกนิรภัย การแก้ปัญหาเพื่อลดอุบัติเหตุที่สี่แยกหนองบัว รวมไปถึงการป้องกันอุบัติเหตุในหมู่บ้านหนองคำฮ้อย
โดยในหมู่บ้านหนองคำฮ้อยจะมีการประชุมทุกวันที่ 9 ของเดือน เพื่อนำปัญหาต่าง ๆ มาพูดคุยและร่วมกันเสนอทางออกร่วมกัน รวมทั้งติดตามปัญหาต่าง ๆ รายงานความคืบหน้าของการแก้ปัญหา หากมีเรื่องที่สามารถแก้ไขเองได้ ผู้คนในหมู่บ้านจะช่วยกันจัดการปัญหา แต่หากเรื่องไหนต้องใช้งบประมาณก็จะประสานไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
การป้องกันปัญหาอุบัติเหตุโดยการจัดตั้งด่านประชาชนขึ้นเพื่อคอยเตือนผู้คนในหมู่บ้านที่ขับรถเร็ว ไม่สวมหมวก กรณีผู้ขับขี่มีอาการมึนเมาจะให้นั่งพักจนมีสติก่อนจะโทรเรียกญาติมารับกลับ นอกจากนี้ยังมีมาตรการเคาะประตูบ้านที่คอยตรวจเยี่ยมคนในชุมชน คอยให้ความรู้ในเรื่องโรคระบาด รวมไปถึงการย้ำเตือนให้สวมหมวกนิรภัยขณะขับขี่ และระมัดระวังในอุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้นในจุดเสี่ยงอีกด้วย
“สี่แยกหนองบัวเป็นจุดเสี่ยงที่มีอุบัติเหตุและผู้เสียชีวิตบ่อยครั้ง เกิดจากลักษณะของสี่แยกที่เป็นจุดตัดของถนนคั่นกลางระหว่างชุมชนหนองบัว และชุมชนสมานมิตร และยังเป็นทางลาดชัน จึงแก้ปัญหาด้วยการทำให้จุดตัดนั้นหายไป”
การแก้ปัญหาได้ติดตั้งไฟสัญญาณเตือน และนำเครื่องกั้นแบ่งช่องทางจราจรหรือที่เรียกว่าแบริเออร์มาวางกั้นเพื่อทำให้จุดตัดหรือสี่แยกหายไป แม้จะทำให้ความสะดวกสบายของการสัญจรระหว่างสองชุมชนจะหายไป แต่แทนที่ด้วยความปลอดภัย หลังจากกั้นแบริเออร์จำนวนของผู้เสียชีวิตจากอุบัติเหตุได้ลดลง นอกจากนี้ยังได้กำหนดอัตราความเร็วไม่เกิน 40 กม./ชม.
แม้จะยังเกิดอุบัติเหตุในจุดดังกล่าว แต่เป็นเพราะความประมาทจากตัวผู้ขับขี่ที่ถือวิสาสะกลับรถจนสุดเขตแบริเออร์ หรือการพุ่งชนแบริเออร์ตรง ๆ จะยังเกิดขึ้นให้เห็นอยู่บ้าง ซึ่งก็ไม่ก่อให้เกิดความเสียหายถึงขั้นเสียชีวิต
ต้นแบบของสถาบันดูแลเด็ก ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กอรุณรุ่งได้จัดทำโครงการ “หนูน้อยร่วมใจ สวมหมวกนิรภัย” เพื่อปลูกฝังพฤติกรรมและทัศนคติที่ดีเกี่ยวกับการสวมหมวกนิรภัยให้กับเด็กเล็ก โดยบรรจุให้หมวกนิรภัยเป็นอุปกรณ์หนึ่งในระเบียบของศูนย์พัฒนาเด็กเล็กที่ผู้ปกครองทุกคนจะต้องชำระค่าแรกเข้า
ครูผู้ดูแลเด็ก เล่าให้ฟังถึงการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนเกี่ยวกับหมวกนิรภัยที่จะบรรจุไว้ในหลักสูตร มาตรฐาน โดยใช้เรื่องของความปลอดภัยทางถนน และนำหมวกนิรภัยมาสอนวิธีการสวมใส่ที่ถูกต้อง บอกเล่าถึงผลกระทบหากไม่สวมหมวก ทั้งนี้ต้องอาศัยความร่วมมือจากผู้ปกครองที่ต้องช่วยกระตุ้นให้เด็กสวมใส่ และนำมาที่ศูนย์เด็กเล็กด้วยทุกครั้ง กรณีผู้ปกครองไม่ให้ความร่วมมือก็จะมีการพูดคุยถึงผลกระทบ และขอความร่วมมือในทุกครั้ง
ในมุมของผู้ปกครองเล่าให้ฟังถึงพฤติกรรมที่เปลี่ยนไปของลูกว่า หากวันไหนลืมหมวก ลูกจะเป็นคนที่คอยเตือน หรือวิ่งไปหยิบมาเอง ซึ่งในบางครั้งก็ใส่ด้วยตนเองก่อนออกจากบ้าน โดยเฉพาะหากเห็นใครที่กำลังจะขับมอเตอร์ไซค์ ลูกจะคอยเตือนให้สวมหมวกนิรภัยเสมอ ปกติขับรถยนต์มาส่งลูก แต่เนื่องจากนโบบายของทางศูนย์ฯ ที่ต้องถือหมวกมาด้วยก็จะนำมาด้วยทุกครั้ง
การขับเคลื่อน แก้ไขและป้องกันปัญหาอุบัติเหตุทางถนน โดยปลูกฝังให้เด็กมีพฤติกรรมและทัศนคติที่ดีต่อการสวมหมวกนิรภัย ซึ่งเป็นผลดีในระยะยาว รวมไปถึงการทำงานของภาคประชาชนที่ร่วมกันป้องกันอุบัติเหตุในพื้นที่ของตนเอง ถือเป็นการทำงานที่เข้มแข็งและมีประสิทธิภาพ ทำให้เป็นต้นแบบในด้านการป้องกันอุบัติเหตุที่สามารถถอดบทเรียนไปสู่ระดับจังหวัด และครอบคลุมทั้งประเทศได้เป็นอย่างดี